COP30 დასრულდა წიაღისეული საწვავის ეტაპობრივი გაუქმების მკაფიო ვალდებულების გარეშე

ბრაზილიაში გამართული გაეროს კლიმატის ცვლილების კონფერენცია, COP30, წიაღისეული საწვავის ეტაპობრივ ამოღებასთან დაკავშირებით მკაფიო ვალდებულების გარეშე დასრულდა. ათობით ქვეყანამ, რომლებმაც განაცხადეს, რომ სამიტის საბოლოო პროექტი ასუსტებს გლობალური დათბობის 1.5°C-მდე შეზღუდვისთვის ბრძოლას, დოკუმენტის პროექტი ღიად გააპროტესტა.

ბრაზილიის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის მიერ შეთავაზებულმა შეთანხმების პროექტმა, მსხვილი ნავთობმწარმოებელი ქვეყნებისა და ზოგიერთი განვითარებადი ეკონომიკის მქონე ქვეყნის ძლიერი წინააღმდეგობის გამო, კონკრეტულად არ ახსენა ნავთობის, გაზისა და ნახშირის ეტაპობრივი ამოღება. ამის ნაცვლად, ტექსტი ქვეყნებს მოუწოდებს, აიღონ ვალდებულება კლიმატური ქმედებების მხოლოდ „ნებაყოფლობით“ დაჩქარებაზე.

ამ ხარვეზმა გენერალური ასამბლეის საბოლოო სესიის დღის წესრიგში კამათი გამოიწვია. COP30-ის პრეზიდენტმა, ანდრე კორეა დო ლაგომ, სხდომა დროებით გადადო მას შემდეგ, რაც ევროკავშირის, კოლუმბიის, პანამისა და შვეიცარიის დელეგაციებმა ღიად გამოხატეს პროტესტი და ტექსტის წინააღმდეგ პროტესტის ნიშნად დროშები აღმართეს.

როდესაც სხდომა განახლდა, მან დაადასტურა ტექსტების დამტკიცება, მიუხედავად პროტესტისა და საჩივრებისა იმის თაობაზე, რომ ქვეყნებს არ მიეცათ თავიანთი მოსაზრებების საჯაროდ გამოთქმის შესაძლებლობა.

დო ლაგომ მიმართა მათ ვინც პროტესტს გამოხატავდა, რომლებსაც სიტყვა არ მისცა: „ვწუხვარ. დროშები ვერ დავინახე“.

80-ზე მეტმა ქვეყანამ, მათ შორის ისეთმა საკვანძო მოთამაშეებმა, როგორებიც არიან კოლუმბია, საფრანგეთი და ესპანეთი, ორკვირიანი სამიტის განმავლობაში ერთგვარი მობილიზაცია გამოაცხადეს, რათა უზრუნველეყოთ წიაღისეული საწვავის ეტაპობრივი ამოღების მკაფიო საგზაო რუკის შექმნა.

რეაქცია

კოლუმბია ერთ-ერთი ყველაზე ხმამაღალი ოპონენტი იყო. გარემოს დაცვის მინისტრმა ირენ ველესმა განაცხადა, რომ სამიტმა თავისი ძირითადი მისია ვერ შეასრულა.

ველესმა განაცხადა: „კოლუმბია არ მიიღებს ტექსტს, რომელიც უარყოფს მეცნიერებას, ხელს უშლის 1.5°C-ის მიზნის მიღწევას და ზურგს აქცევს ადამიანებსა და სიცოცხლეს“.

კოლუმბიის პრეზიდენტმა, გუსტავო პეტრომაც აღნიშნა, რომ ეწინააღმდეგება საბოლოო დოკუმენტს და სოციალურ ქსელში დაწერა: „არ ვიღებ იმ ფაქტს, რომ COP30-ის დეკლარაცია მკაფიოდ არ აცხადებს, როგორც ამას მეცნიერება გვეუბნება, რომ კლიმატური კრიზისის მიზეზი კაპიტალის მიერ გამოყენებული წიაღისეული საწვავია“.

ევროკომისარმა კლიმატის საკითხებში ვოპკე ჰუკსტრამ ზოგიერთ წრეში არსებული იმედგაცრუება შეაჯამა სიტყვებით: „ვისურვებდით მეტის ნახვას, განსაკუთრებით მეტი ამბიციის“, თუმცა აღნიშნა, რომ ევროკავშირი „მხარს დაუჭერს“ შეთანხმებულ ტექსტს.

მეცნიერებამ გაიმარჯვა

კამათის მიუხედავად, ბრაზილიის პრეზიდენტმა ლუის ინასიუ ლულა და სილვამ სამიტი წარმატებულად შეაფასა და განაცხადა, რომ COP30-ზე „მეცნიერებამ გაიმარჯვა და მულტილატერალიზმმა მოიგო“.

ბრაზილია იღებს ვალდებულებას, იმუშაოს მიღებული ნებაყოფლობითი ჩარჩოს ფარგლებში, ვიდრე COP31-ის თავმჯდომარეობას თურქეთს გადააბარებს.

მოლაპარაკებები დაჩრდილა ბელემში გამართულ შეხვედრაზე მსოფლიოში ერთ-ერთი წამყვანი ნავთობმწარმოებლის, შეერთებული შტატების არყოფნამ.