ერდოღანის სპარსეთის ყურეში ვიზიტის მთავარი თემები უსაფრთხოება და ორმხრივი ურთიერთობებია

პრეზიდენტი რეჯეფ თაიფ ერდოღანი სამშაბათიდან სპარსეთის ყურის სამ ქვეყანაში მნიშვნელოვან ოფიციალურ ტურს იწყებს.

ეს ვიზიტები ასახავს ანკარის სურვილს გააძლიეროს ეკონომიკური და სტრატეგიული გავლენა რეგიონში ცვალებადი დინამიკის ფონზე.

პრეზიდენტი ერდოღანი ოფიციალურ ვიზიტებს ქუვეითში დაიწყებს და 22-23 ოქტომბერს კატარსა და ომანში გაემგზავრება.

კომუნიკაციების დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა ბურჰანეთინ დურანმა X პლატფორმაზე განაცხადა: „ვიზიტების ფარგლებში გათვალისწინებულია კონსულტაციების გამართვა რეგიონულ განვითარებასა და საერთაშორისო საკითხებზე“.

დურანმა ასევე განაცხადა, რომ რეგიონის ქვეყნებთან ორმხრივი ურთიერთობები ყველა ასპექტით იქნება განხილული და იმუშავებენ არსებული თანამშრომლობის შემდგომ განვითარებაზე.

მოსალოდნელია, რომ პრეზიდენტის მაღალი დონის დელეგაციით ვიზიტის დროს სხვადასხვა ორმხრივი შეთანხმებაც გაფორმდება.

პრეზიდენტი ერდოღანი ტურის პირველ გაჩერებაზე, ქუვეითში, დედაქალაქში ემირს შეხვდება.

სპარსეთის ყურის ტურის მეორე გაჩერება კატარი იქნება. ერდოღანი ოთხშაბათს დოჰაში კატარის ემირს, შეიხ თამიმ ბინ ჰამად ალ თანის შეხვდება.

ამ შეხვედრაზე განიხილება საკითხების ფართო სპექტრი, ორმხრივი ურთიერთობებიდან რეგიონულ პრობლემებამდე. ღაზაში ცეცხლის შეწყვეტის პროცესი და რეგიონის აღდგენა დღის წესრიგის სათავეში იქნება.

ხუთშაბათს ერდოღანი ომანში გაემგზავრება, რომელიც მისი სპარსეთის ყურის ტურნეს ბოლო პუნქტი იქნება. მასკატში ის ორმხრივ შეხვედრებს გამართავს სულთან ჰაითამ ბინ ტარიკთან. ასევე განიხილება ეკონომიკური თანამშრომლობა და რეგიონული განვითარების საკითხები.

ოფიციალური პირების განცხადებით, დღის წესრიგშია ვაჭრობის, ენერგეტიკის, თავდაცვისა და ახალი ტექნოლოგიების სფეროებში თანამშრომლობის გაძლიერება და უსაფრთხოების აქტუალური საკითხების განხილვა.

ახლო აღმოსავლეთის ტექნიკური უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტი, პროფესორი ოქტაი თანრისევერი TRT World-თან აცხადებს: „ეს ვიზიტები არ შემოიფარგლება მხოლოდ ეკონომიკური თანამშრომლობით. ისინი ასევე მიზნად ისახავს თურქეთის რეგიონული უსაფრთხოებისადმი ერთგულების ხაზგასმას, განსაკუთრებით ისრაელის დოჰაზე თავდასხმისა და ღაზისა და სირიის აღდგენის მცდელობების ფონზე“.

უსაფრთხოებისა და ეკონომიკის ბალანსი

პრეზიდენტ ერდოღანის ოფიციალური ვიზიტები ღაზაში მყიფე ცეცხლის შეწყვეტის და ასადის რეჟიმის ძალაუფლების დაკარგვის შემდეგ სირიის აღდგენის მცდელობების ჩრდილში მიმდინარეობს.

ექსპერტები აღნიშნავენ, რომ თურქეთი პოზიციონირებს როგორც უსაფრთხოების გარანტი, ასევე აღდგენის პარტნიორი.

ანკარის ჰაჯი ბაირამ ველი უნივერსიტეტის ასოცირებული პროფესორი სუაი ნილჰან აჩიქალინი TRT World-თან საუბარში აცხადებს, რომ ღაზაში ცეცხლის შეწყვეტის მდგრადობა მოლაპარაკებების ცენტრში იქნება.

აჩიქალინი ასევე ხაზს უსვამს, რომ სპარსეთის ყურეში ვიზიტები თურქეთს თანამშრომლობის ფართო სპექტრის შანსს აძლევს, ენერგეტიკიდან ხელოვნურ ინტელექტამდე.

ანკარის ოფიციალური პირები აცხადებენ, რომ ეკონომიკური დიპლომატია უსაფრთხოებასთან მჭიდრო კავშირშია.

თავდაცვის შესაძლებლობების გამაფართოებელი სპარსეთის ყურის ქვეყნები სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება თურქეთის თავდაცვის ინდუსტრიის ექსპორტისთვის.

პროფესორი ოქტაი თანრისევერი აცხადებს: „პრეზიდენტი ერდოღანი ყოველთვის დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა სპარსეთის ყურის ქვეყნებთან ურთიერთობებს და ეს ვიზიტები კიდევ უფრო გააძლიერებს როგორც ეკონომიკურ, ასევე უსაფრთხოების კავშირებს“.

მიუხედავად იმისა, რომ პრეზიდენტი ერდოღანი ადრე მრავალჯერ ეწვია ქუვეითსა და კატარს, ომანში მისი ეს ვიზიტი იქნება პირველი ოფიციალური ვიზიტი პრეზიდენტის რანგში.

სპეციალისტები ამბობენ, რომ ამას სიმბოლური მნიშვნელობა აქვს. აჩიქალინი აცხადებს: „მასკატში ვიზიტი თავისთავად მნიშვნელოვანია. ის წარმოადგენს როგორც ორმხრივ ურთიერთობებში ახალი ფურცლის გადაშლის შესაძლებლობას, ასევე თურქეთის ინტერესს ომანის ტრადიციულად დამოუკიდებელი საგარეო პოლიტიკისა და რეგიონული შუამავლის როლის მიმართ“.

მოსალოდნელი შეთანხმებები

დიპლომატიური წყაროების ცნობით, ვიზიტის დროს მოსალოდნელია მთელი რიგი ორმხრივი და მრავალმხრივი შეთანხმებების ხელმოწერა.

ეს შეთანხმებები გააფართოებს თანამშრომლობას ისეთ სფეროებში, როგორიცაა ინვესტიციები, ენერგოუსაფრთხოება და ციფრული ტრანსფორმაცია.

თურქეთი, დღის წესრიგში ახალი სფეროების, როგორიცაა ხელოვნური ინტელექტის შეტანით, სპარსეთის ყურის მოდერნიზაციის სტრატეგიებთან შეთანხმების სურვილს გამოხატავს.

აჩიქალინი ვარაუდობს, რომ შეთანხმებები ასახავს თურქეთის მიდგომის ფართო მასშტაბს და აცხადებს: „სპარსეთის ყურე ხდება ერთ-ერთი ის სფერო, სადაც ანკარა მრავალმხრივ დიპლომატიას ავლენს, თავდაცვის კონტრაქტებიდან ციფრულ პარტნიორობებამდე“.

ვიზიტები ასევე გზავნის მესიჯს რეგიონული და საერთაშორისო საზოგადოებისთვის.

პრეზიდენტი ერდოღანის ეს ვიზიტები სპარსეთის ყურის დედაქალაქებისთვის, რომლებიც სულ უფრო მეტად შეშფოთებულნი არიან რეგიონული არასტაბილურობით, ცხადყოფს ანკარის განზრახვას იმოქმედოს როგორც პარტნიორი, ასევე სტაბილიზატორი.

თანრისევერი დასძენს: „თურქეთის ინტერესი სპარსეთის ყურის ქვეყნების უსაფრთხოებისადმი არ არის მხოლოდ რიტორიკა; ეს ინტერესი მხარდაჭერილია კონკრეტული თავდაცვითი, სავაჭრო და დიპლომატიური ინიციატივებით“.

ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ ამ დიპლომატიური ვიზიტების შედეგები არა მხოლოდ გააძლიერებს თურქეთის ორმხრივ ურთიერთობებს, არამედ აჩვენებს მის მზარდ გავლენას სპარსეთის ყურის ეკონომიკური და უსაფრთხოების არქიტექტურის ფორმირებაში.