მკვიდრნი | ამბის მთხრობელი
ᲙᲣᲚᲢᲣᲠᲐ
კითხვის დრო 2 წუთი
მკვიდრნი | ამბის მთხრობელიმკვიდრნი | ამბის მთხრობელი
25 აპრილი 2025

ჩვენ ვადევნებთ თვალს, თუ როგორ იბრუნებენ ამერიკის მკვიდრი ტომები მიწის მართვის ტრადიციულ პრაქტიკებს, რომლებიც საუკუნეების განმავლობაში კოლონიალიზმის გამო დაკარგეს.

კლიმატის კრიზისის ესკალაციის ფონზე, ჩრდილოეთ ამერიკის თავდაპირველი მოსახლეების ეს დროში გამოცდილი პრაქტიკები სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება სწრაფად ცვალებად სამყაროში.

კონტექსტი

კლიმატის ცვლილება მყისიერ საფრთხეს უქმნის მკვიდრი ხალხების ჯანმრთელობას, კეთილდღეობასა და ცხოვრების წესს. ტომობრივი ერები კლიმატის ცვლილებასთან დაპირისპირების წინა ხაზზე არიან, რაც მოიცავს ტყის ხანძრების გახშირებასა და ინტენსივობის ზრდას, ტემპერატურის მატებას, ეკოსისტემის ცვლილებებს, ოკეანის მჟავიანობას, ტყეების კარგვასა და საცხოვრებელი გარემოს დაზიანებას. კლიმატის ცვლილება ასევე აჩენს კითხვებს იმ სულიერად და კულტურულად მნიშვნელოვანი ეკოსისტემური სერვისების მომავალთან დაკავშირებით, რომლებიც აუცილებელია მრავალი ტომის იდენტობის შესანარჩუნებლად. მკვიდრი თემები არაპროპორციულად ზარალდებიან კლიმატის ცვლილებით, რადგან ისინი ბუნებრივ რესურსებზე უფრო მეტად არიან დამოკიდებულნი, ვიდრე აშშ-ის მოსახლეობა მთლიანობაში. ნეგატიურ გავლენებს შორისაა საფრთხეები ტრადიციული საკვებისათვის, როგორიცაა თევზი, და იმ კულტურებისთვის, რომლებიც უთვალავი თაობის განმავლობაში უზრუნველყოფდნენ საარსებო წყაროს, ასევე კულტურულ, ეკონომიკურ, სამედიცინო და საზოგადოებრივ ჯანმრთელობას.

წარმოქმნილმა საფრთხეებმა უბიძგა ზოგიერთ ტომს, გაერთიანებული ძალისხმევით წინ წაწიონ კლიმატის ცვლილებასთან ადაპტაციის სტრატეგიები. ისინი გზას უძღვებიან მიწის მართვაში ტრადიციული ცოდნის გამოყენებით, სწრაფად ეგუებიან ცვალებად კლიმატს და ზოგჯერ პირდაპირ უპირისპირდებიან კიდეც მას. მაგალითები, როგორიცაა ჰოპის მშრალი მიწათმოქმედების ტექნიკები, გვიჩვენებს, თუ როგორ გავუმკლავდეთ ექსტრემალურ გვალვასა და სიცხეს; შუა დასავლეთის პრერიებზე ადგილობრივი ბიზონების მოშენება ზრდის ნახშირბადის აკუმულაციას ნედლეულის საჭიროების აღმოფხვრისას; და კონტროლირებადი ცეცხლით მართული ტყის ხანძრების მენეჯმენტი მხოლოდ რამდენიმე ამბავია იმ მრავალთაგან, რომლებიც ასახავს, თუ რაოდენ სიბრძნესა და მნიშვნელობას ატარებს მიწის გამოყენების მკვიდრი პრაქტიკები და რამდენად მნიშვნელოვანია მათი ისტორიების მოსმენა. ხუთი ტომის ინდივიდუალური ძალისხმევა ინტეგრირდება კლიმატური გადაწყვეტილებების ერთიან ქსოვილში, რაც მათი უნიკალური კულტურების მუდმივი სიძლიერის მოწმობაა. ჩრდილოეთ ამერიკის ტყეებში, უდაბნოებში, პრერიებსა და სანაპირო ზოლებში მიწის მართვის მკვიდრ პრაქტიკებს ბევრი რამის შეთავაზება შეუძლია კლიმატთან ადაპტაციისა და შერბილების შესახებ მიმდინარე დისკუსიისთვის.

მკვიდრი ლიდერობის თანამედროვე აღორძინებისა და კოლონიზაციის ისტორიების შერწყმით, „მკვიდრნი“ მოგვითხრობს ამერიკის პრობლემურ წარსულსა და იმედით სავსე მომავალზე. საბოლოო ჯამში, ეს დოკუმენტური ფილმი არის პლატფორმა, რომელიც აძლიერებს მკვიდრ თემებს, რათა მათ გააზიარონ თავიანთი სიბრძნე და გაზარდონ თავიანთი გავლენა გადაწყვეტილების მიღების პროცესში იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა იმართოს ეს მიწები.

აღმოაჩინეთ
ზელენსკიმ განაცხადა, რომ სამშვიდობო გეგმის „მგრძნობიარე“ საკითხებს ტრამპთან განიხილავს
ანგარიშმა აჩვენა, რომ ისრაელმა ღაზაში მიმდინარე გენოციდის დროს 100 000-ზე მეტი პალესტინელი მოკლა
ისრაელის მიერ ღაზაში ცეცხლის შეწყვეტის ბოლო დარღვევას კიდევ ოთხი პალესტინელი ემსხვერპლა
ზელენსკი: კიევი გააგრძელებს მუშაობას აშშ-სთან და პარტნიორებთან უკრაინაში მშვიდობის მისაღწევად
ერდოღანი: საერთაშორისო საზოგადოების „მტკიცე და თანმიმდევრულ“ ნებას „ნეთანიაჰუს შეჩერება“ შეუძლია
მალაიზია 16 წლამდე ბავშვებისთვის სოციალური ქსელების აკრძალვას განიხილავს
მალაიზიაში წყალდიდობის შედეგად დაახლოებით 11 000 ადამიანი დაზარალდა
აშშ-მა და უკრაინამ სამშვიდობო ჩარჩო-შეთანხმების „განახლებული და დახვეწილი“ პროექტი მოამზადეს
თავდასხმა პაკისტანის პარამილიტარულ შტაბზე: დაიღუპა სამი ოფიცერი და სამი ტერორისტი
სერბეთის რესპუბლიკაში ბოსნიელი სერბი ლიდერის პარტიის კანდიდატმა გაიმარჯვა
ერდოღანი: თურქეთი უკრაინაში, ღაზასა და სუდანში სამშვიდობო ძალისხმევას განაახლებს
დურანი: თურქეთი G20-ში გლობალური სტაბილურობისადმი მტკიცე ერთგულებას გამოხატავს
აშშ დაჟინებით აცხადებს, რომ უკრაინის სამშვიდობო გეგმა რუსეთის „სურვილების სია“ არ არის
COP30 დასრულდა წიაღისეული საწვავის ეტაპობრივი გაუქმების მკაფიო ვალდებულების გარეშე
ტრამპის ყოფილმა ერთგულმა მხარდამჭერმა, მარჯორი ტეილორ გრინმა აშშ-ის კონგრესიდან გადადგომა გამოაცხადა