ქნესეთი წინ მიიწევს პალესტინელებისთვის სიკვდილით დასჯის და უცხოური მედიის დახურვის კანონპროექტებით

ისრაელის პარლამენტმა (ქნესეთმა) წინ წაიწია ორი საკამათო კანონპროექტი: ერთი, რომელიც ნებას რთავს პალესტინელი პატიმრებისთვის სიკვდილით დასჯის გამოყენებას, და მეორე, რომელიც მთავრობას ანიჭებს უფლებამოსილებას, სამუდამოდ დახუროს უცხოური მედიაორგანიზაციები სასამართლო თანხმობის გარეშე.

ორივე ზომა მხარდაჭერილი იყო ბენიამინ ნეთანიაჰუს ულტრამემარჯვენე მოკავშირეების მიერ; კანონპროექტებმა გაიარა პირველი მოსმენა ქნესეთში და კომიტეტს გადაეცა შემდგომი განხილვისთვის, საბოლოო დამტკიცებამდე.

პირველი კანონპროექტი, რომელიც ეროვნული უსაფრთხოების მინისტრის იტამარ ბენ-გვირის პარტია „ებრაული ძალის“ (Otzma Yehudit) მიერ იყო შეთავაზებული, ნებას რთავს სიკვდილით დასჯას იმ პალესტინელი პატიმრებისთვის, რომლებიც ბრალდებულნი არიან ისრაელის მოქალაქეების მკვლელობაში „სიძულვილის ან ისრაელისთვის ზიანის მიყენების მიზნით“ ჩადენილი ქმედებების გამო.

კანონპროექტმა პირველი მოსმენა გაიარა 39 ხმით მომხრე, 16 ხმით წინააღმდეგ, 120 დეპუტატიდან.

ხსენებულმა მინისტრმა შედეგს X-ზე „ისტორიული მომენტი“ უწოდა და სიხარულით მიიღო გადაწყვეტილება, მტკიცებით, რომ მისმა პარტიამ „პირობა დადო და შეასრულა“.

ადამიანის უფლებათა ორგანიზაციებმა დაგმეს წინადადება; ისინი აფრთხილებდნენ, რომ კანონპროექტი განსაკუთრებით პალესტინელებს სამიზნედ აქცევს და გაამყარებს ისრაელის არსებულ დისკრიმინაციულ სისტემას ოკუპირებულ ტერიტორიებზე.

სხდომის დროს არაბ დეპუტატ აიმან ოდესა და ბენ-გვირს შორის თითქმის ფიზიკურ შეტაკებამდე მივიდა მწვავე კამათი; ამან ცხადყო ქნესეთში დაძაბულობის ზრდა.

თუ კანონი მიღებულ იქნება, ისრაელში სიკვდილით დასჯა პირველად იქნება გამოყენებული ნაცისტური ომის დამნაშავე ადოლფ აიხმანის 1962 წელს სიკვდილით დასჯის შემდეგ.

მედიის შეზღუდვები

იმავე დღეს, დეპუტატებმა წინ წაიწიეს კანონპროექტი, რომელიც მუდმივი ხასიათის გახდის ე.წ. „ალ-ჯაზირას კანონს“, რომელიც მთავრობას ანიჭებს უფლებამოსილებას, დროებით დახუროს უცხოური მედიაორგანიზაციები, რომლებიც, მისი აზრით, „ისრაელის უსაფრთხოებას აზიანებენ“.

ახალი რეგულაცია, რომელიც „ლიკუდის“ დეპუტატ არიელ კალნერის მიერ იყო წარდგენილი, გააუქმებს სასამართლო კონტროლს და დაუშვებს დახურვას, მშვიდობიანი დროის ჩათვლით. კანონპროექტი წინასწარი მოსმენა 50 ხმით მომხრე, 41 ხმით წინააღმდეგ გაიარა.

კომუნიკაციების მინისტრმა შლომო კარჰიმ მოუწოდა ქნესეთს, სწრაფად მიეღო კანონპროექტი, განაცხადა რა, რომ დროებითი რეგულაციის ვადა ამოიწურა.

სამართლის ექსპერტებმა კი გაფრთხილება გააკეთეს, რომ ეს ნაბიჯი შეასუსტებს პრესის თავისუფლებას და შეიძლება დაარღვიოს კონსტიტუციური პრინციპები.

ორიგინალური კანონი 2024 წლის აპრილში შევიდა ძალაში, მას შემდეგ რაც ნეთანიაჰუს მთავრობამ ალ-ჯაზირას ისრაელის ბიუროს დახურვა ბრძანა, ღაზაში გენოციდური ომის შესახებ მისი რეპორტაჟების გამო.

კრიტიკოსები ამბობენ, რომ ორივე კანონპროექტი ასახავს ისრაელის ხელმძღვანელობის მზარდ ავტორიტარულ ტენდენციას პალესტინელების წინააღმდეგ მიმდინარე სამხედრო თავდასხმებისა და მასობრივი დაპატიმრებების ფონზე.