გაერო: ისრაელი ღაზაში „პალესტინელების გასანადგურებლად“ გენოციდს სჩადის
ანგარიშში ნათქვამია, რომ ისრაელის პრეზიდენტმა ისააკ ჰერცოგმა, გენოციდის ჩამდენმა ნეთანიაჰუმ და თავდაცვის ყოფილმა მინისტრმა იოავ გალანტმა წააქეზეს გენოციდი და ხელისუფლებამ არ დასაჯა ეს წაქეზება.
გაეროს მკვლევარებმა სამშაბათს ისრაელი დაადანაშაულეს ღაზაში „გენოციდის“ ჩადენასა და იქაური პალესტინელების „განადგურების“ მცდელობაში. მკვლევარებმა ასევე ნეთანიაჰუ და სხვა მაღალი რანგის ოფიციალური პირები წაქეზებაში დაადანაშაულეს.
გაეროს დამოუკიდებელმა საერთაშორისო საგამოძიებო კომისიამ (COI) დაადგინა, რომ „ღაზაში გენოციდი მოხდა და გრძელდება“. კომისიის თავმჯდომარემ ნავი პილაიმ AFP-ს განუცხადა: „ამ მდგომარეობაზე პასუხისმგებლობა ისრაელის სახელმწიფოს ეკისრება“.
ალყაში მოქცეულ პალესტინის ტერიტორიებზე ჯანდაცვის სამინისტროს მონაცემებით, ომის დაწყებიდან ღაზაში დაახლოებით 65.000 ადამიანი დაიღუპა. ღაზაში პალესტინელების უმეტესობა ერთხელ მაინც იძულებით გადაადგილდა და მასობრივი გადაადგილებები კიდევ უფრო იზრდება, რადგან ისრაელი აძლიერებს მცდელობებს ღაზას ქალაქის დასაკავებლად. გაერომ რეგიონში სრულფასოვანი შიმშილი გამოაცხადა.
COI-მ განაცხადა, რომ ისრაელის ოფიციალურმა პირებმა და ძალებმა 2023 წლის ოქტომბრიდან 1948 წლის გენოციდის კონვენციით გათვალისწინებული ხუთი გენოციდის მოქმედებიდან ოთხი განახორციელეს. ესენია: „ჯგუფის წევრების მკვლელობა, ჯგუფის წევრებისთვის სერიოზული ფიზიკური ან ფსიქიკური ზიანის მიყენება, ჯგუფის სრული ან ნაწილობრივი ფიზიკური განადგურების მიზნით საცხოვრებელი პირობების განზრახ შექმნა და ჯგუფში შობადობის შეფერხებისკენ მიმართული ზომების მიღება“.
„განადგურების განზრახვა“
მკვლევარებმა განაცხადეს, რომ ისრაელის სამოქალაქო და სამხედრო ოფიციალური პირების მკაფიო განცხადებები, ისევე როგორც ისრაელის ძალების ქცევის მოდელი, აჩვენებს, რომ „გენოციდის ქმედებები განხორციელდა ღაზას სექტორში პალესტინელების, როგორც ჯგუფის, განადგურების განზრახვით“.
ანგარიშში გაკეთდა დასკვნა, რომ ისრაელის პრეზიდენტმა ისააკ ჰერცოგმა, გენოციდის ჩამდენმა ნეთანიაჰუმ და ყოფილმა თავდაცვის მინისტრმა იოავ გალანტმა „წააქეზეს გენოციდის ჩადენა და ისრაელის ხელისუფლებამ არ მიიღო ზომები ამ წაქეზების დასასჯელად“.
83 წლის ყოფილმა სამხრეთ აფრიკელმა მოსამართლემ, რომელიც ერთ დროს ხელმძღვანელობდა რუანდის საერთაშორისო ტრიბუნალს და ასევე მსახურობდა გაეროს ადამიანის უფლებათა კომისრად, პილაიმ განაცხადა: „ამ სისასტიკის დანაშაულებზე პასუხისმგებლობა ეკისრება ისრაელის უმაღლესი რანგის ოფიციალურ პირებს“.
მიუხედავად იმისა, რომ კომისია არ არის იურიდიული ორგანო, მისი ანგარიშები შეიძლება შექმნას დიპლომატიური ზეწოლა და ემსახუროს მტკიცებულებების შეგროვებას სასამართლოების მიერ შემდგომში გამოსაყენებლად. პილაიმ AFP-ს განუცხადა, რომ კომისია თანამშრომლობს სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს პროკურორთან. „ჩვენ მათ ათასობით ინფორმაცია გავუზიარეთ“, - განაცხადა მან.
„თანამონაწილეობა“
პილაიმ საბოლოო ანგარიშის წარდგენისას განაცხადა: „საერთაშორისო საზოგადოება არ შეიძლება დუმილს შეინარჩუნოს ისრაელის გენოციდური კამპანიის წინაშე ღაზაში პალესტინელი ხალხის წინააღმდეგ“. მან გააფრთხილა: „მისი შეჩერებისთვის ზომების არმიღება თანამონაწილეობას ნიშნავს“.
ომის დაწყებიდან ისრაელი მრავალი სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციისა და დამოუკიდებელი გაეროს ექსპერტების მიერ დადანაშაულდა ღაზაში გენოციდის ჩადენაში და ეს ბრალდებები საერთაშორისო სასამართლოებშიც კი დადგა დღის წესრიგში.
მიუხედავად იმისა, რომ გაერომ ღაზაში არსებული მდგომარეობა გენოციდად არ შეაფასა, მაისში გაეროს დახმარების უფროსმა მსოფლიო ლიდერებს მოუწოდა „გადამწყვეტი მოქმედებისკენ გენოციდის თავიდან ასაცილებლად“. გასულ კვირას გაეროს ადამიანის უფლებათა უფროსმა დაგმო ისრაელის „გენოციდური რიტორიკა“.
გასული წლის იანვარში სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ ისრაელს უბრძანა ღაზაში „გენოციდური“ ქმედებების თავიდან აცილება. ოთხი თვის შემდეგ, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ გამოსცა დაპატიმრების ორდერები ნეთანიაჰუსა და გალანტის წინააღმდეგ ომის დანაშაულებისა და კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულების ეჭვით.
ამ ნაბიჯით განრისხებულმა აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციამ გასულ თვეში სანქციები დაუწესა სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს ორ მოსამართლეს და ორ პროკურორს. ამ სანქციებში შედიოდა აშშ-ში შესვლის აკრძალვა და ქვეყანაში მათი აქტივების გაყინვა.