თურქეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ჰაქან ფიდანმა განაცხადა, რომ ღაზის რეკონსტრუქცია და მართვა პალესტინელებმა უნდა განახორციელონ და აღნიშნა, რომ საერთაშორისო საზოგადოება სიფხიზლეს ინარჩუნებს გენოციდის ჩამდენი ბინიამინ ნეთანიაჰუს მხრიდან ომის ხელახლა თავს მოხვევის შესაძლებლობის წინააღმდეგ.

ფიდანმა ეს განცხადება ხუთშაბათს პარიზში გამართული შეხვედრის შემდეგ გააკეთა, სადაც ევროპის, არაბული სამყაროს და სხვა პარტნიორი ქვეყნების მაღალი რანგის დიპლომატები ღაზაში გარდამავალი პროცესის განსახილველად შეიკრიბნენ.

"ღაზის რეკონსტრუქცია და მართვა პალესტინელებმა უნდა განახორციელონ. უსაფრთხოების ძალებიც პალესტინელებმა უნდა უზრუნველყონ. ამაში არანაირი ეჭვი არ არსებობს", - განაცხადა ფიდანმა და დასძინა:

"რა თქმა უნდა, გუშინ ძალიან მნიშვნელოვანი დღე იყო. ორი წელია, რაც ღაზაში გენოციდი გრძელდება და მისი შეჩერების იმედი გაჩნდა. თურქეთმა პრეზიდენტის ხელმძღვანელობით, თავიდანვე მართლაც უზარმაზარი საერთაშორისო ძალისხმევა გასწია. ისლამურ სამყაროსთან და სხვა პარტნიორებთან ერთად მუშაობის ძალისხმევის ინტენსიფიკაციისა და კოორდინაციის სისტემა და კულტურა ამით კიდევ უფრო განვავითარეთ."

ფიდანმა აღნიშნა, რომ ცდილობენ საერთაშორისო საზოგადოების მობილიზებას ამ საქმეში და დასძინა: "სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები, სახელმწიფო ინსტიტუტები... ყველამ, რაც შეგვეძლო, გავაკეთეთ. და დღეს მართლა ბედნიერი ვართ, რომ ამ შედეგს ერთად მივაღწიეთ. არსებობს იმედი, რომ შეწყდება სისხლისღვრა და დასრულდება პალესტინელი ძმების ტანჯვა."

მისი თქმით, ამ ეტაპიდან რამდენიმე მნიშვნელოვანი საკითხი აქვთ წინ. ფიდანმა განაცხადა, რომ ამჟამად შეთანხმებული საკითხი ოთხი მიზნიდან პირველი ეტაპის განხორციელების გეგმაა და აღნიშნა: "ცეცხლის შეწყვეტის უზრუნველყოფა, მძევლებისა და პატიმრების გათავისუფლება, ჰუმანიტარული დახმარების დაუყოვნებლივ და შეუფერხებლად დაწყება და ისრაელის ჯარების გარკვეულ ხაზებზე გაყვანა. ეს არის პირველი ეტაპის განხორციელების გეგმის ნაწილი, რომელზეც ამჟამად შევთანხმდით. ამ ყველაფერს დიდი ყურადღებით უნდა მივადევნოთ თვალი. შეთანხმების ტექსტში მითითებული შესაბამისი მუხლის თანახმად, თურქეთიც მიიღებს მონაწილეობას ამ განხორციელებაში."

"სერიოზული შედეგები"

დღევანდელი შეხვედრის შესახებ ინფორმაციის გაზიარებისას ფიდანმა თქვა, რომ ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაციის შვიდი ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრები, რომლის წევრიც თურქეთია და არაბული ლიგა ევროკავშირის კოლეგებთან ერთად ისხდნენ მაგიდასთან და აღნიშნა:

"ერთად განვიხილეთ გუშინდელი შეთანხმების შედეგები და ის, თუ როგორ შეიძლება მისი განხორციელება, განსაკუთრებით ღაზას ეკონომიკური, ადმინისტრაციული და რეკონსტრუქციის კუთხით ფეხზე წამოყენება. ძალიან დეტალურად განვიხილეთ, თუ რა როლის შესრულება შეუძლიათ ევროპელებს და საერთაშორისო საზოგადოებას ამ პროცესში. დღეს მართლაც სერიოზულ შედეგებს მივაღწიეთ, რაც მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღების საფუძველი გახდება. ვფიქრობ, რომ ევროპელი მინისტრები საკუთარ დედაქალაქებსა და პოლიტიკურ ლიდერებს ჩვენი დაკვირვებებიდან გამომდინარე ძალიან სერიოზულ შედეგებს წაუღებენ."

ფიდანმა ხაზი გაუსვა ორი სახელმწიფოს პრინციპის მნიშვნელობას საკითხის მოგვარებაში და აღნიშნა, რომ იმედისმომცემია, რომ ყველა აღიარებს მის ცენტრალურ როლს საკითხის მოგვარებაში. მან განმარტა: „როგორც თურქეთმა, ჩვენ ვთქვით შემდეგი: თუ ღაზის რეკონსტრუქცია და განსახორციელებელი გეგმები ღაზას დაუბრუნებს იმ მდგომარეობას, რაც მას 2023 წლის 7 ოქტომბრამდე ჰქონდა, მაშინ მომავალში კიდევ ერთი ომის წინაშე აღმოვჩნდებით. რადგან, როგორც იცით, 7 ოქტომბრამდე ღაზა ღია ცის ქვეშ ციხეს ჰგავდა“. მან განაცხადა, რომ ღაზა არის ადგილი, სადაც არ არის თავისუფალი ვაჭრობა ან ეკონომიკა და ყველაფერი ისრაელის კონტროლსა და შეზღუდვებს ექვემდებარება.

ნეთანიაჰუ "არასანდოა მშვიდობის საკითხში"

ფიდანმა ხაზი გაუსვა, რომ ისლამურ სამყაროში მოქმედმა აქტორებმა ზოგიერთი საკითხი უკვე გააცნობიერეს და თქვა: "ჩვენ ვხედავთ, რომ მათ აქვთ განცდა, რომ 'თუ ერთად მოვალთ, რაღაცის მიღწევა შეგვიძლია'. სინამდვილეში, ზოგიერთი რამ ჩვენი ბედი არ არის; მეტი ნება, ძალისხმევა, პროფესიონალიზმი და დამოუკიდებელი აზროვნებაა საჭირო. ამის დანახვაც კი იმედისმომცემია. მე მჯერა, რომ თურქეთის მიერ გამოვლენილ ამ ახალ სულისკვეთებას დიდი როლი ექნება არა მხოლოდ პალესტინის საკითხის გადაჭრაში, არამედ რეგიონში არსებული სხვა პრობლემების გადაჭრაშიც".

ღაზაში ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ მიღწეულ შეთანხმებაზე საუბრისას, ფიდანმა განაცხადა, რომ ეს უდიდეს იმედს იძლევა და თქვა: „თუმცა, ყოველთვის უნდა გვახსოვდეს, რომ პრობლემები შეიძლება წარმოიშვას. ნეთანიაჰუს მოღვაწეობა ნათელია; ჩვენ ვიცით, რამდენად არასანდოა ის მშვიდობის საკითხში. შესაძლოა, ისრაელმა ომი ხელახლა დაიწყოს. საერთაშორისო საზოგადოება ამჟამად ამის წინააღმდეგ მაღალ მზადყოფნაშია. მძევლების სიტუაციის მოგვარების შემდეგ, ისრაელს ლეგიტიმურობისთვის გამოსაყენებელი არგუმენტები აღარ დარჩება. რა თქმა უნდა, პრაქტიკაში პრობლემები შეიძლება წარმოიშვას; ეს სიტუაციის ბუნებიდან გამომდინარეობს. მაგრამ ამან პესიმიზმი არ უნდა გამოიწვიოს. ჩვენ გავაგრძელებთ პროფესიონალურად და კოორდინირებულად მუშაობას“.